ਰਾਜੇ, ਮਹਾਰਾਜੇ ਅਤੇ ਨਵਾਬ ਆਪਣੀ ਤਾਕਤ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਖਾਂਦੇ ਸਨ ਇਹ ਖੁਰਾਕਾਂ….

ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ 550 ਤੋਂ ਵੱਧ ਰਿਆਸਤਾਂ ਸਨ। ਹਰ ਕਿਸੇ ਦੇ ਆਪਣੇ ਰਾਜੇ, ਮਹਾਰਾਜੇ, ਨਵਾਬ ਅਤੇ ਨਿਜ਼ਾਮ ਸਨ। ਖਾਣ-ਪੀਣ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸ਼ੌਕ ਵੀ ਅਨੋਖੇ ਸਨ। ਪਟਿਆਲਾ ਦੇ ਮਹਾਰਾਜਾ ਭੂਪੇਂਦਰ ਸਿੰਘ (Maharaja Bhupendra Singh) ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਸਨ। ਉਹ 6 ਫੁੱਟ ਲੰਮੇ ਅਤੇ 136 ਕਿਲੋ ਵਜ਼ਨ ਸੀ। ਮਹਾਰਾਜ ਦੇ ਹਰਮ ਵਿੱਚ 350 ਔਰਤਾਂ ਸਨ। ਇਤਿਹਾਸ ਡੋਮਿਨਿਕ ਲੈਪੀਅਰ ਅਤੇ ਲੈਰੀ ਕੋਲਿਨਜ਼ (Historians Dominique Lapierre and Larry Collins) ਲਿਖਦੇ ਹਨ ਕਿ ਸਰ ਭੂਪੇਂਦਰ ਸਿੰਘ ਅਫਰੋਡਿਸੀਆਕ ਦਵਾਈਆਂ ‘ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਹੋ ਗਏ ਸਨ।

ਪਟਿਆਲਾ ਦਾ ਮਹਾਰਾਜਾ ਆਪਣੀ ਸ਼ਕਤੀ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਮੋਤੀ, ਸੋਨਾ, ਚਾਂਦੀ ਅਤੇ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਜੜ੍ਹੀਆਂ ਬੂਟੀਆਂ ਖਾਂਦੇ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਇਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਦਵਾਈ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ ਜੋ ਚਿੜੀਆਂ ਦੇ ਦਿਮਾਗ ਤੋਂ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ। ਚਿੜੀ ਦਾ ਦਿਮਾਗ ਕੱਢ ਕੇ ਉਸ ਵਿਚ ਬਰੀਕ ਗਾਜਰ ਪਾ ਕੇ ਇਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਦਵਾਈ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ, ਜੋ ਤਾਕਤ ਵਧਾਉਣ ਵਾਲੀ ਮੰਨੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ। ਮਹਾਰਾਜਾ ਵੀ ਲਗਾਤਾਰ ਸੋਨੇ ਦੀ ਸੁਆਹ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਦੇ ਸਨ।

ਅਵਧ ਦੇ ਆਖਰੀ ਨਵਾਬ ਵਾਜਿਦ ਅਲੀ ਸ਼ਾਹ ਨੇ ਵੀ ਆਪਣੀ ਸਿਹਤ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਲਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਡਾਕਟਰ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤੇ ਸਨ। ਜੋ ਨਿੱਤ ਨਵੇਂ ਨੁਸਖੇ ਤਿਆਰ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਨਵਾਬ ਦਾ ਮਨਪਸੰਦ ਸਵਰਨ ਭਸਮਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਉਹ ਦੁੱਧ ਨਾਲ ਲੈਂਦਾ ਸੀ। ਨਵਾਬ ਵਾਜਿਦ ਅਲੀ ਸ਼ਾਹ ਵੀ ਮੁਤੰਜਨ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਪਸੰਦ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਕੇਸਰ ਰੰਗ ਦੇ ਚੌਲਾਂ ਨੂੰ ਕਾਜੂ, ਸੌਗੀ, ਬਦਾਮ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸੁੱਕੇ ਮੇਵੇ ਨਾਲ ਪਕਾਇਆ ਗਿਆ। ਫਿਰ ਇਸ ਨੂੰ ਖੋਏ ਅਤੇ ਚਾਂਦੀ ਦੇ ਵਰਕ ਨਾਲ ਪਰੋਸਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਮਿੱਠੇ ਚੌਲ ਇਸਦਾ ਸ਼ੁੱਧ ਰੂਪ ਹੈ।

ਮੁਤੰਜਨ ਨੂੰ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਮੱਧ ਪੂਰਬ ਤੋਂ ਇੱਕ ਪਕਵਾਨ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਭੋਜਨ ਮਾਹਰਾਂ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਹੈ ਕਿ ਮੁਗਲ ਸ਼ੈੱਫਾਂ ਨੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਮੁਤੰਜਨ ਬਣਾਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਫਿਰ ਇਹ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੋ ਗਿਆ। ਲੇਖਕ ਮਿਰਜ਼ਾ ਜਾਫਰ ਹੁਸੈਨ ਆਪਣੀ ਪੁਸਤਕ ‘ਕਦੀਮ ਲਖਨਊ ਦੀ ਅਖਰੀ ਬਹਾਰ’ ਵਿੱਚ ਮੁਤੰਜਨ ਬਾਰੇ ਵਿਸਥਾਰ ਨਾਲ ਲਿਖਦਾ ਹੈ। ਦੱਸਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਮੁਗਲਾਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਨਵਾਬਾਂ ਤੱਕ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਮੁਤੰਜਨ ਪਸੰਦ ਸੀ।

ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਸਮੇਂ, ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਦਾ ਨਿਜ਼ਾਮ ਮੀਰ ਉਸਮਾਨ ਅਲੀ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਅਮੀਰ ਵਿਅਕਤੀ ਸੀ। ਨਿਜ਼ਾਮ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦਾ ਵੀ ਸ਼ੌਕੀਨ ਸੀ। ਡੋਮਿਨਿਕ ਲੈਪੀਅਰ ਅਤੇ ਲੈਰੀ ਕੋਲਿਨਜ਼ ਲਿਖਦੇ ਹਨ ਕਿ ਨਿਜ਼ਾਮ ਦੀ ਖੁਰਾਕ, ਇੱਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ, ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਸੀ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਕਰੀਮ, ਮਠਿਆਈਆਂ, ਫਲ, ਸੁਪਾਰੀ ਅਤੇ ਅਫੀਮ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ। ਨਿਜ਼ਾਮ ਅਫੀਮ ਦਾ ਆਦੀ ਸੀ ਅਤੇ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਅਫੀਮ ਦਾ ਪਿਆਲਾ ਪੀਏ ਬਿਨਾਂ ਸੌਂ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ ਸੀ। ਉਹ ਹਮੇਸ਼ਾ ਸੁਪਾਰੀ ਚਬਾਉਂਦਾ ਸੀ।